Ken je Teacher Tapp Vlaanderen al? Arteveldehogeschool lanceerde deze app voor onderwijspersoneel om hen dagelijks te bevragen over hoe ze denken over onderwijs. Ook wij van i-Learn stuurden enkele vragen in over – hoe kan het ook anders – het gebruik van digitale tools in de klas. Ongeveer 1800 mensen die aan slag zijn in het onderwijs gaven hun mening. Graag lichten we de opvallendste bevindingen even toe.
Vlaanderen maakt inhaalbeweging sinds pandemie
Leerkrachten geven aan meer digitale tools te gebruiken dan voor de pandemie. Dat is goed nieuws, want onderzoek wijst uit dat digitale tools voordelig zijn voor leerlingen omwille van interactiviteit, onmiddellijke feedback, snelle toegang tot diverse media en oefeningen op maat. Het is niet enkel beter voor de leerlingen, leerkrachten kunnen hun leerlingen beter opvolgen aan de hand van leerkracht-dashboards. Een dashboard is een overzichtsscherm waarop de leerkracht kan opvolgen hoeveel oefeningen leerlingen gemaakt hebben, hoe goed leerlingen presteren, hoeveel tijd ze spenderen enzovoort. Op die manier kan de leerkracht in één oogopslag zien welke leerlingen nog moeilijkheden hebben, en welke leerlingen de leerinhouden begrepen hebben.
Motiveren, evalueren, kennis verwerven en personaliseren
Momenteel zetten leerkrachten digitale tools vooral in om leerlingen te motiveren, te evalueren, kennis te laten verwerven of te personaliseren. Innoveren kan door middel van ICT-integratie, maar het gebruiken van digitale tools is uiteraard niet het doel op zich. Digitale tools zet je in als middel om goed les te geven. Daarom is het belangrijk om steeds te vertrekken vanuit het doel dat de leerkracht heeft om leren te mogelijk te maken. Zo zijn educatieve games bijvoorbeeld zeer motiverend om leerlingen te motiveren, terwijl je online quizzes handig kunt gebruiken om leerlingen formatief te evalueren, met behulp van authoring tools zoals Moodle creëer je zelf digitale leerpaden met eigen leerinhouden en zelfgekozen werkvormen.
Inzetten op gepersonaliseerd leren
De meeste leerkrachten zetten op één of andere manier in op gepersonaliseerd leren, al dan niet via digitale tools. Gepersonaliseerd leren is een breed begrip dat vertrekt vanuit het idee dat leerlingen verschillen, en dat daarom niet elke leerling op hetzelfde moment baat heeft bij dezelfde aanpak. Het doel van gepersonaliseerd leren is om het leerproces af te stemmen op de diverse noden van leerlingen. Uit de resultaten blijkt dat de meeste leerkrachten personaliseren in de vorm van differentiëren. Differentiëren betekent dat de leerkracht zelf aanpassingen maakt in het leerproces, de inhoud of de leermethode op basis van de individuele interesses, voorkennis en noden van de leerlingen.
Adaptieve digitale tools als hulp bij gepersonaliseerd leren
Adaptieve digitale tools maken gebruik van algoritmes om voor elke individuele leerling de aard en de moeilijkheid van een taak te bepalen. Het voordeel van adaptieve tools is dat ze automatisch oefeningen of taken aanbieden op het niveau en tempo van de leerling. Hierdoor heeft een leerkracht meer tijd om leerlingen op te volgen en extra ondersteuning te bieden waar mogelijk. De mogelijkheid van computers om steeds meer data op te slaan en deze data te analyseren aan de hand van machine learning en artificiële intelligentie zorgt ervoor dat de algoritmes onderliggend aan de digitale tools steeds beter kunnen inspelen op de noden van individuele leerlingen. Momenteel maken leerkrachten vrij weinig gebruik van adaptieve digitale tools. Dat is niet verwonderlijk omdat het aanbod aan echt adaptieve tools tot op vandaag vrij beperkt is.
Gebruik van digitale tools vooral voor het inoefenen en herhalen van leerinhouden
De meeste leerkrachten gebruiken digitale tools voor het inoefenen en herhalen van leerinhouden. Dat is niet onlogisch, want de meeste digitale tools die op dit moment op de markt zijn, zijn online oefenomgevingen die bedoeld zijn om leerinhouden in te oefenen en te automatiseren, soms gekoppeld aan instructie. Vaak gaat het om exacte inhouden zoals spellingsoefeningen, leren van woordenschat in een vreemde taal of rekenoefeningen. Studies die de effectiviteit van deze digitale tools nagaan door groepen leerlingen te vergelijken die oefenen met een digitale tool versus pen-en-papier oefeningen, wijzen uit dat een training met digitale tools leidt tot minstens even goede leerresultaten. Daarentegen voor het leren van complexe leerinhouden zoals bijvoorbeeld probleemoplossend denken, leren spreken in een vreemde taal of onderzoeksvaardigheden zijn er momenteel weinig digitale tools beschikbaar omdat deze vaardigheden veel moeilijker te meten en te interpreteren zijn door een algoritme.
Beperkt gebruik van digitale tools voor opvolging leerlingen
Een kleine groep leerkrachten gebruikt digitale tools om de vooruitgang van leerlingen op te volgen. Zowel in onderzoek als in de praktijk zien we dat digitale tools vaak nog heel geïsoleerd worden ingezet. Leerkrachten gebruiken bijvoorbeeld digitale tools tijdens hoekenwerk, maar weten soms niet écht waar de leerling mee bezig is. Meer en meer studies benadrukken daarom het belang van opvolging door de leerkracht bij het inzetten van digitale tools aan de hand van leerkracht-dashboards. Iets wat i-Learn met het online portaal MyWay beoogt. Een doorgedreven integratie van digitale tools kan zo leiden tot meer gepersonaliseerd leren in de klas.
Benieuwd naar meer?
Wil je graag meer weten over hoe de gebruikers van Teacher Tapp Vlaanderen digitale tools gebruiken? Beluister dan deze podcast van ‘Buiten de krijtlijnen’.